Журналов:     Статей:        

Вестник Томского государственного университета. 2016; : 138-144

К вопросу о военно-политическом сотрудничестве Польши и Японии против СССР (1931-1935)

Морозов С. В.

https://doi.org/10.17223/15617793/413/21

Аннотация

Рассматривается тайное военно-политическое сотрудничество Польши и Японии против СССР в течение 1931-1935 гг. Оно осуществлялось в течение трех этапов: первый начался осенью 1931 г., когда было подписано соглашение между японским Генштабом и Главным штабом Войска Польского; второй - летом 1934 г., когда Пилсудскому было доставлено письмо от бывшего военного министра С. Араки; третий охватил зиму 1934 г. - весну 1935 г., когда произошло некоторое дистанцирование между польскими и японскими военными.
Список литературы

1. Wybrane epizody w historii stosunkow japonsko-polskich. Ambasada Japonii w Polsce. URL: http://www.pl.embjapan.go.jp/relations/epizody.pdf, свободный (дата обращения: 10.07.2016).

2. История дипломатии / под ред. В.П. Потемкина. М. ; Л., 1945. Т. 3.

3. Краткая история Польши. С древнейших времен до наших дней. М., 1993.

4. Севостьянов Г.Н. Москва - Вашингтон: Дипломатические отношения, 1933-1936. М., 2002.

5. Морозов С.В. Польско-чехословацкие отношения. 1933-1939. Что скрывалось за политикой «равноудаленности» министра Ю. Бека. М. : МГУ, 2004.

6. Морозов С.В. «Лебединая песня» маршала, которой так и не суждено было прозвучать // Великая Победа. Интернет-проект / под общ. ред. С.Е. Нарышкина, А.В. Торкунова. 2015. Т. II. URL: http://histrf.ru/ru/biblioteka/great-victory/great-victory-book/ii-kanun-traghiedii, свободный (дата обращения: 12.07.2016).

7. Nowak-Kielbikowa M. Japonia i Chiny w dyplomacji II Rzeczpospolitej // Dzieje najnowsze. 1981. № 1-2.

8. Watanabe K. Stosunki dyplomatyczne Polski i Japonii w okresie mi^dzywojennym // Dzieje najnowsze. 1992. № 4.

9. Palasz-Rutkowska E. Polityka Japonii wobec Polski 1918-1941. Warszawa, 1998.

10. Palasz-Rutkowska E. Polska - Japonia - Mandzukuo. Sprawa uznanania Mandzukuo przez Polsk^ // Przegl^d Orientalistyczny. 2006. № 1-2.

11. Palasz-Rutkowska E., Romer A.T. Historia stosunkow polsko-japonskich 1904-1945. Warszawa, 2009.

12. Raporty porucznika Aleksandra Mazarakiego z dzialalnosci Japonskiej Misji Wojskowej w Polsce oraz z wydarzen na Syberii i na Dalekim Wschodzie. Grudzien 1919 - lipiec 1920, oprac. Marian Zgorniak, Wojciech Rojek, Jacek Solarz. Krakow, 2012.

13. Wojciechowski M. Stosunki polsko-niemieckie. 1933-1938. Poznan, 1965.

14. Foreign Relations of the United States. 1934. Washington, 1951. Vol. I.

15. Kuromiya H., Peplonski A. Mi^dzy Warszaw^ a Tokio. Polsko-japonska wspolpraca wywiadowcza 1904-1944. Torun, 2009.

16. Lyzinski P. Stosunki polsko-japonskie w latach 1918-1939. URL: http://www.academia.edu/9269075/Stosunki_polsko-japo%C5%84skie_w_ latach_1918-1939, свободный (дата обращения: 10.07.2016).

17. Garlicki A. Jozef Pilsudski 1867-1935. W., 1990.

18. Maciejewski M. Federacyjne koncepcje pilsudczykow u zarania Drugiej Rzeczypospolitej // Na szlakach niepodleglej: Polska mysl polityczna i prawna w latach 1918-1939. Pod red. Marszala M., Sadowskiego M. Wroclaw, 2009.

19. Kozenski J. Czechoslowacja w polskiej polityce zagranicznej w latach 1932-1938. Poznan, 1964.

20. Beck J. Dernier rapport. Politique Polonaise 1926-1939. Neuchatel, 1951.

21. Beck J. Przemowienia, deklaracje, wywiady 1931-1939. Warszava, 1939.

22. Дневник посла Додда. М., 1960.

23. Российский государственный архив социально-политической истории (далее - РГАСПИ). Ф. 558. Оп. 11. Д. 185. Док. 5.

24. Научный архив Института российской истории Российской академии наук. Ф. 22. Оп. 1. 1934.

25. Документы внешней политики СССР. М., 1971. Т. XVII.

26. РГАСПИ. Ф. 558. Оп. 11. Д. 187. Док. 10.

27. Архив внешней политики Российской империи. Ф. 15. Оп. 1. Д. 78 (микрофильм).

28. Морозов С.В. Из довоенного досье // Международная жизнь. 2007. № 1-2.

29. Государственный архив Российской Федерации. Ф. 4459. Оп. 28/2. Д. 42.

30. Документы внешней политики СССР. М., 1973. Т. XVIII.

31. РГАСПИ. Ф. 558. Оп. 11. Д. 188. Док. 8.

32. Служба внешней разведки России. Архив СВР России. Секреты польской политики : сб. док. (1935-1945) / сост. Л.Ф. Соцков. М., 2009.

33. Гудок (Москва). 1935. 8 апр.

Tomsk State University Journal. 2016; : 138-144

On military-political cooperation between Poland and Japan against the Soviet Union (1931-1935)

Morozov S. V.

https://doi.org/10.17223/15617793/413/21

Abstract

The purpose of this article is to investigate the secret military and political cooperation between Poland and Japan against the Soviet Union during 1931-1935, including the use of Soviet intelligence documents from the so-called Personal Archive of I.V. Stalin. Among other, the article includes an overview of the Polish historiography in which this problem is suppressed or one-sided. The center of the Polish-Japanese cooperation was Russia. The cherished goal of Marshal Pilsudski, his hidden dream, was to restore the "former greatness of Poland" and to construct the so-called Great Poland. Its core was to be the borders of Poland in 1772, that is including Belarus, Ukraine and Lithuania, around which a federation from the Baltic states, Finland, Caucasian and North Caucasian peoples was to form, and Russia had to revert to the Urals. After the Locarno conference, Marshal Pilsudski realized that the Western powers, relying heavily on Germany in their calculations against the USSR, did not consider Poland as an equal partner and were not inclined to take it into account, but were rather ready to sacrifice Polish interests for their selfish calculations. In May 1926, Pilsudski made a military coup, seizing positions that allowed him to individually determine the Polish foreign policy. He hoped to play his own game against the Soviet Union, where room might be found for the Polish-Japanese political and military cooperation. Soviet intelligence documents from the Personal Archive of I.V. Stalin show that the secret Polish-Japanese military and political cooperation against the Soviet Union was carried out in three stages. The first was the fall of 1931, when an agreement was signed between the Japanese General Staff and the General Staff of the Polish Army, it alleged the diversion of the Red Army forces by the Polish troops in case of the Japanese attack on the Soviet Far East. The second was the summer of 1934, when Pilsudski received a letter from the former Minister of War S. Araki that confirmed the readiness to attack the Soviet Union at any time, if Berlin and Warsaw promised to join the aggression on the western border the next day. Finally, the third stage was the winter of 1934 - the spring of 1935, when there was some distancing between the Polish and Japanese military in Pilsudski's attempt to postpone the Polish troops invasion.
References

1. Wybrane epizody w historii stosunkow japonsko-polskich. Ambasada Japonii w Polsce. URL: http://www.pl.embjapan.go.jp/relations/epizody.pdf, svobodnyi (data obrashcheniya: 10.07.2016).

2. Istoriya diplomatii / pod red. V.P. Potemkina. M. ; L., 1945. T. 3.

3. Kratkaya istoriya Pol'shi. S drevneishikh vremen do nashikh dnei. M., 1993.

4. Sevost'yanov G.N. Moskva - Vashington: Diplomaticheskie otnosheniya, 1933-1936. M., 2002.

5. Morozov S.V. Pol'sko-chekhoslovatskie otnosheniya. 1933-1939. Chto skryvalos' za politikoi «ravnoudalennosti» ministra Yu. Beka. M. : MGU, 2004.

6. Morozov S.V. «Lebedinaya pesnya» marshala, kotoroi tak i ne suzhdeno bylo prozvuchat' // Velikaya Pobeda. Internet-proekt / pod obshch. red. S.E. Naryshkina, A.V. Torkunova. 2015. T. II. URL: http://histrf.ru/ru/biblioteka/great-victory/great-victory-book/ii-kanun-traghiedii, svobodnyi (data obrashcheniya: 12.07.2016).

7. Nowak-Kielbikowa M. Japonia i Chiny w dyplomacji II Rzeczpospolitej // Dzieje najnowsze. 1981. № 1-2.

8. Watanabe K. Stosunki dyplomatyczne Polski i Japonii w okresie mi^dzywojennym // Dzieje najnowsze. 1992. № 4.

9. Palasz-Rutkowska E. Polityka Japonii wobec Polski 1918-1941. Warszawa, 1998.

10. Palasz-Rutkowska E. Polska - Japonia - Mandzukuo. Sprawa uznanania Mandzukuo przez Polsk^ // Przegl^d Orientalistyczny. 2006. № 1-2.

11. Palasz-Rutkowska E., Romer A.T. Historia stosunkow polsko-japonskich 1904-1945. Warszawa, 2009.

12. Raporty porucznika Aleksandra Mazarakiego z dzialalnosci Japonskiej Misji Wojskowej w Polsce oraz z wydarzen na Syberii i na Dalekim Wschodzie. Grudzien 1919 - lipiec 1920, oprac. Marian Zgorniak, Wojciech Rojek, Jacek Solarz. Krakow, 2012.

13. Wojciechowski M. Stosunki polsko-niemieckie. 1933-1938. Poznan, 1965.

14. Foreign Relations of the United States. 1934. Washington, 1951. Vol. I.

15. Kuromiya H., Peplonski A. Mi^dzy Warszaw^ a Tokio. Polsko-japonska wspolpraca wywiadowcza 1904-1944. Torun, 2009.

16. Lyzinski P. Stosunki polsko-japonskie w latach 1918-1939. URL: http://www.academia.edu/9269075/Stosunki_polsko-japo%C5%84skie_w_ latach_1918-1939, svobodnyi (data obrashcheniya: 10.07.2016).

17. Garlicki A. Jozef Pilsudski 1867-1935. W., 1990.

18. Maciejewski M. Federacyjne koncepcje pilsudczykow u zarania Drugiej Rzeczypospolitej // Na szlakach niepodleglej: Polska mysl polityczna i prawna w latach 1918-1939. Pod red. Marszala M., Sadowskiego M. Wroclaw, 2009.

19. Kozenski J. Czechoslowacja w polskiej polityce zagranicznej w latach 1932-1938. Poznan, 1964.

20. Beck J. Dernier rapport. Politique Polonaise 1926-1939. Neuchatel, 1951.

21. Beck J. Przemowienia, deklaracje, wywiady 1931-1939. Warszava, 1939.

22. Dnevnik posla Dodda. M., 1960.

23. Rossiiskii gosudarstvennyi arkhiv sotsial'no-politicheskoi istorii (dalee - RGASPI). F. 558. Op. 11. D. 185. Dok. 5.

24. Nauchnyi arkhiv Instituta rossiiskoi istorii Rossiiskoi akademii nauk. F. 22. Op. 1. 1934.

25. Dokumenty vneshnei politiki SSSR. M., 1971. T. XVII.

26. RGASPI. F. 558. Op. 11. D. 187. Dok. 10.

27. Arkhiv vneshnei politiki Rossiiskoi imperii. F. 15. Op. 1. D. 78 (mikrofil'm).

28. Morozov S.V. Iz dovoennogo dos'e // Mezhdunarodnaya zhizn'. 2007. № 1-2.

29. Gosudarstvennyi arkhiv Rossiiskoi Federatsii. F. 4459. Op. 28/2. D. 42.

30. Dokumenty vneshnei politiki SSSR. M., 1973. T. XVIII.

31. RGASPI. F. 558. Op. 11. D. 188. Dok. 8.

32. Sluzhba vneshnei razvedki Rossii. Arkhiv SVR Rossii. Sekrety pol'skoi politiki : sb. dok. (1935-1945) / sost. L.F. Sotskov. M., 2009.

33. Gudok (Moskva). 1935. 8 apr.