Журналов:     Статей:        

Журнал микробиологии, эпидемиологии и иммунобиологии. 2019; : 90-98

Вакцинация пациентов с бронхиальной астмой против гриппа и пневмококковой инфекции

Протасов А. В., Андреева Н. П., Костинова А. М.

https://doi.org/10.36233/0372-9311-2019-4-90-98

Аннотация

В обзоре представлены данные о роли респираторных агентов в патогенезе обострений бронхиальной астмы и влияние вакцинации на течение заболевания. Проанализированы особенности формирования защитного иммунитета при различных схемах иммунизации. У больных бронхиальной астмой дано обоснование схемы вакцинации с преимуществом приоритетного введения конъюгированной полисахаридной вакцины с последующим введением полисахаридной пневмококковой вакцины через 8 недель. Показано, что вакцинация против пневмококковой инфекции приводит к элиминации из мокроты Streptococcus pneumoniae. Вакцинации против гриппа у больных бронхиальной астмой уменьшается частота и длительность обострений. Комбинированная вакцинация против гриппа и пневмококковой инфекции не снижала клинико-иммунологического эффекта.

Список литературы

1. Аллергология и иммунология. Национальное руководство. Р.М.Хаитов, Н.И.Ильина. М., «ГЭОТАР-Медиа», 2014.

2. Андреева Н.П., Петрова Т.И., Костинов М.П. Влияние активной иммунизации против гриппа и пневмококковой инфекции у детей с бронхиальной астмой на течение заболевания и микробный спектр мокроты. Российский аллергологический журнал. 2006, 5:31-35.

3. Андреева Н.П., Петрова Т.И., Костинов М.П. Клиническая эффективность профилактики гриппа у детей с аллергическими заболеваниями органов дыхания. Медицинская иммунология. 2011, 13(4-5): 348-349.

4. Афиногенова В.П., Лукачев И.В., Костинов М.П. Иммунотерапия: механизм действия и клиническое применение иммунокорригирующих препаратов. Лечащий врач. 2010, 4: 9.

5. Вакцинация детей с нарушенным состоянием здоровья. Практическое руководство для врачей. 4-е изд. М.П. Костинов, ред. М., «Медицина для всех», 2013.

6. Гущина Я.С., Маркелова Е.В., Костинов М.П., Ибрагимова Е.М. Возможности вакцинации детей с бронхиальной астмой. Тихоокеанский медицинский журнал. 2009, 4:17-19.

7. Костинов М.П., Лукачев И.В., Гервазиева С.Н., Жирова С.Н., Магаршак О.О., Карпочева С.В. Динамика уровня общего IgE у детей с бронхиальной астмой, вакцинированных препаратами «PNEUMO-23» и «Act-HIB» в зависимости от исходного уровня сенсибилизации. Russian journal of Immunology. 2004, 1: 337.

8. Костинов М.П., Ерофеева М.К., Харит С.М. Эффективность и безопасность вакцинопрофилактики гриппа у разных контингентов. Всероссийский междисциплинарный журнал ТERRA MEDICA.. 2011; 2:7-11.

9. Костинов М.П., Чучалин А.Г., Чебыкина А.В. Особенности формирования поствакцинального иммунитета к гриппу у пациентов с хронической бронхолегочной патологией. Инфекционные болезни 2011, 9(3):35-40.

10. Костинов М.П., Чучалин А.Г., Чебыкина А.В. Поствакцинальный иммунитет к гриппу у впервые и повторно вакцинированных больных с бронхолегочной патологией. Иммунология. 2011, 32(6):306-310.

11. Костинов М.П. Новый препарат для лечения гриппа и острых респираторных вирусных инфекций. Инфекционные болезни 2011, 9(4):29-34.

12. Костинов М.П., Катосова Л.К., Рыжов А.А., Магаршак О.О., Волков И.К., Есьман В.Н. Влияние бактериальных вакцин против пневмококковой и гемофильной b инфекций на микробный пейзаж мокроты у детей с хроническими воспалительными заболеваниями легких. Russian journal of Immunology. 2004. 9(S1):336.

13. Костинов М.П., Лукачев И.В., Магаршак О.О., Карпочева С.В., Ванеева Н.П., Ястребова Н.Е. Клинический и иммунологический эффекты вакцины «ПНЕВМО 23» у детей с бронхиальной астмой. Вакцинация (информационный бюллетень). 2004, 2(32):7.

14. Костинов М.П., Катосова Л.К., Рыжов А.А., Волков И.К. Способ профилактики обострений хронических воспалительных заболеваний легких у детей. Патент на изобретение № 2252784, 2005.

15. Костинов М.П., Гервазиева В.Б., Лукачев И.В. Способ профилактики обострений бронхиальной астмы. Патент на изобретение № 2252785, 2005.

16. Костинов М.П., Протасов А.Д., Жестков А.В., Полищук В.Б. Перспективные данные применения пневмококковой 13-валентной конъюгированной вакцины у взрослых пациентов с хронической бронхолегочной патологией. Пульмонология. 2014, 4:57-62.

17. Лукачев И.В., Костинов М.П., Шабалина С.В. Бронхиальная астма и бактериальная инфекция. Эпидемиология и инфекционные болезни. 2003, 3:48-52.

18. Лукачев И.В., Костинов М.П., Шабалина С.В., Гервазиева В.Б., Жирова С.Н. Клинический эффект вакцинации препаратами PNEUMO 23 и ACT-HIB детей, страдающих бронхиальной астмой. Педиатрия. 2005, 3:74-77.

19. Лукачев И.В., Костинов М.П., Шабалина С.В., Жирова С.Н. Применения вакцины «PNEUMO-23» в комплексной терапии детей с бронхиальной астмой. Аллергология и иммунология. 2004, 5(1):89-90.

20. Лукачев И.В., Костинов М.П., Шабалина С.В., Магаршак О.О., Жирова С.Н. Вакцина «PNEUMO-23» в комплексном лечении детей с бронхиальной астмой. Эпидемиология и вакцинопрофилактика. 2004, 3(16):41-44.

21. Лукачев И.В., Костинов М.П., Магаршак О.О., Карпочева С.В. Клиническое течение бронхиальной астмы у детей в процессе вакцинации препаратом «PNEUMO-23». Детские инфекции. 2004, 4(9):36-38.

22. Магаршак О.О., Костинов М.П., Рыжов А.А., Сухинин М.В. Пневмококковые вакцины и их место в профилактике осложнений респираторных инфекций и гриппа. Педиатрия. 2010, 1:84-86.

23. Магаршак О.О., Костинов М.П., Краковская А.В., Козлов В.К., Благовидов Д.А., Полищук В.Б., Рыжов А.А., Костинов А.М. Клиническая эффективность против гемофильной типа В и пневмококковой инфекций у детей с хронической патологией органов дыхания. Педиатрия. 2018, 97(2): 122-129.

24. Маркелова Е.В., Гущина Я.С., Костинов М.П., Журавлева Н.В. Клинико-иммунологический эффект вакцинации «ПНЕВМО 23» детей с атопической бронхиальной астмой. Журн. микробиол. 2005, 2:83-85.

25. Маркелова Е.В., Гущина Я.С., Костинов М.П. Эффективность вакцинации «ПНЕВМО 23» у детей с атопической бронхиальной астмой. Russian journal of Immunology. 2004, 9(S1):343.

26. Маркелова Е.В., Гущина Я.С., Костинов М.П., Касснер Л.Н. Клинико- иммунологические аспекты применения поликомпонентной пневмококковой вакцины «ПНЕВМО-23» у детей с атопической бронхиальной астмой. Методические рекомендации. Владивосток, 2004.

27. Национальная программа «Бронхиальная астма у детей. Стратегия лечения и профилактика». 5-е издание. М., 2017.

28. От профилактического к терапевтическому эффекту вакцин против пневмококковой и гемофильной типа b инфекций у пациентов с бронхолегочной патологией. М.П. Костинов, ред. М., Общероссийский фонд «Здоровье человека», 2007.

29. Петрова Т.И., Андреева Н.П., Голубцова О.И., Кожевникова С.Л., Костинов М.П., Карпочева С.В. Клинико-иммунологическая эффективность вакцинации детей с бронхиальной астмой против пневмококковой инфекции. Аллергология. 2006, 4:27-30.

30. Протасов А.Д. Сравнительная оценка эффективности вакцинации против пневмококковой инфекции у пациентов с бронхиальной астмой при использовании 13-валентной конъюгированной и 23-валентной полисахаридной вакцин. Пульмонология. 2014, 5:52-56.

31. Рыжов А.А., Костинов М.П., Магаршак О.О. Применение вакцин против пневмококковой и гемофильной типа b инфекций у лиц с хронической патологией. Эпидемиология и вакцинопрофилактика. 2004, 6(19):24-27.

32. Руководство по клинической иммунологии в респираторной медицине. Под ред. М.П. Костинова, А.Г. Чучалина, М., АТМОСФЕРА, 2016.

33. Соловьева И.Л., Костинов М.П., Кусельман А.И. Особенности вакцинации детей с измененным преморбидным фоном против гепатита В, кори, эпидемического паротита. Ульяновск, УлГУ, 2006.

34. Соловьева И.Л., Кусельман А.И., Костинов М.П., Анохина Е.В. Применение иммуномодулирующих препаратов в подготовке детей к вакцинации. Аллергология и иммунология. 2007, 8(2):206- 208.

35. Сизоненко А.Л., Бениова С.Н., Костинов М.П., Маркелова Е.В., Таранова С.В. Иммунологический эффект вакцинации «Пневмо 23» детей с носительством Streptococcus pneumonia. Медицинская иммунология. 2009, 11(2—3):289-292.

36. Таточенко В.К., Озерецковсий Н.А. Иммунопрофилактика 2018. Москва, 2018.

37. Чучалин А.Г., Биличенко Т.И., Осипова Г.Л., Курбатова Е.А., Егорова Н.Б., Костинов М.П. Вакцинопрофилактика болезней органов дыхания в рамках первичной медико-санитарной помощи населению. Клинические рекомендации. Пульмонология. Приложение. 2015, 2(25):1-19.

38. Чучалин А.Г., Аметов А.С., Костинов М.П., Брико Н.И., Снегова Н.Ф., Галицкая М.Г., Современные подходы к вакцинопрофилактике пневмококковой инфекции у взрослых пациентов групп риска. Эндокринология: новости, мнения, обучение. 2013, 1:85-88.

39. Чебыкина А.В., Костинов М.П., Магаршак О.О. Оценка безопасности и эффективности вакцинации против гриппа пациентов с бронхообструктивным синдромом. Эпидемиология и вакцинопрофилактика. 2010, 6(55):50-53.

40. Чебыкина А.В., Костинов М.П. Поствакцинальный иммунитет против гриппа у пациентов с хронической бронхолегочной патологией. Журн. микробиол. 2011, 4:76-80.

41. Чебыкина А.В., Андреева Н.П., Петрова Т.И., Костинов М.П., Рыжов А.А., Протасов А.Д. Новые возможности профилактики гриппа у пациентов с хроническими заболеваниями органов дыхания. Русский медицинский журнал. 2010, 18(24):1473-1476.

42. Jianping H., Xin F., Changshun L. et ai. Assessment of effectiveness of Vaxigrip. Vaccine. 1999, 17:57-58.

43. Odelin M., Pozzetto B., Aymaed M. et al. Role of influenza vaccination inthe elderly during an epidemic of A/H1N1 virus in 1998—1999: clinical andserological data. Gerontology. 1999, 39:109-116.

Journal of microbiology, epidemiology and immunobiology. 2019; : 90-98

Vaccination of patients with bronchial asthma against influenza and pneumococcal infection

Protasov A. V., Andreeva N. P., Kostinovа A. M.

https://doi.org/10.36233/0372-9311-2019-4-90-98

Abstract

The review presents data on the role of respiratory agents in the pathogenesis of exacerbations of bronchial asthma and the impact of vaccination on the clinical course of the disease. The features of the formation of protective immunity in various immunization schemes are analyzed. In patients with bronchial asthma, the substantiation of the vaccination scheme with the advantage of priority administration of conjugated polysaccharide vaccine followed by the introduction of polysaccharide pneumococcal vaccine after 8 weeks is given. It was shown that vaccination against pneumococcal infection resulted in elimination from sputum S. pneumoniae. Influenza vaccination in patients with bronchial asthma reduced the frequency and duration of exacerbations. Combined vaccination against influenza and pneumococcal infections did not reduce the clinical and immunological effect.

References

1. Allergologiya i immunologiya. Natsional'noe rukovodstvo. R.M.Khaitov, N.I.Il'ina. M., «GEOTAR-Media», 2014.

2. Andreeva N.P., Petrova T.I., Kostinov M.P. Vliyanie aktivnoi immunizatsii protiv grippa i pnevmokokkovoi infektsii u detei s bronkhial'noi astmoi na techenie zabolevaniya i mikrobnyi spektr mokroty. Rossiiskii allergologicheskii zhurnal. 2006, 5:31-35.

3. Andreeva N.P., Petrova T.I., Kostinov M.P. Klinicheskaya effektivnost' profilaktiki grippa u detei s allergicheskimi zabolevaniyami organov dykhaniya. Meditsinskaya immunologiya. 2011, 13(4-5): 348-349.

4. Afinogenova V.P., Lukachev I.V., Kostinov M.P. Immunoterapiya: mekhanizm deistviya i klinicheskoe primenenie immunokorrigiruyushchikh preparatov. Lechashchii vrach. 2010, 4: 9.

5. Vaktsinatsiya detei s narushennym sostoyaniem zdorov'ya. Prakticheskoe rukovodstvo dlya vrachei. 4-e izd. M.P. Kostinov, red. M., «Meditsina dlya vsekh», 2013.

6. Gushchina Ya.S., Markelova E.V., Kostinov M.P., Ibragimova E.M. Vozmozhnosti vaktsinatsii detei s bronkhial'noi astmoi. Tikhookeanskii meditsinskii zhurnal. 2009, 4:17-19.

7. Kostinov M.P., Lukachev I.V., Gervazieva S.N., Zhirova S.N., Magarshak O.O., Karpocheva S.V. Dinamika urovnya obshchego IgE u detei s bronkhial'noi astmoi, vaktsinirovannykh preparatami «PNEUMO-23» i «Act-HIB» v zavisimosti ot iskhodnogo urovnya sensibilizatsii. Russian journal of Immunology. 2004, 1: 337.

8. Kostinov M.P., Erofeeva M.K., Kharit S.M. Effektivnost' i bezopasnost' vaktsinoprofilaktiki grippa u raznykh kontingentov. Vserossiiskii mezhdistsiplinarnyi zhurnal TERRA MEDICA.. 2011; 2:7-11.

9. Kostinov M.P., Chuchalin A.G., Chebykina A.V. Osobennosti formirovaniya postvaktsinal'nogo immuniteta k grippu u patsientov s khronicheskoi bronkholegochnoi patologiei. Infektsionnye bolezni 2011, 9(3):35-40.

10. Kostinov M.P., Chuchalin A.G., Chebykina A.V. Postvaktsinal'nyi immunitet k grippu u vpervye i povtorno vaktsinirovannykh bol'nykh s bronkholegochnoi patologiei. Immunologiya. 2011, 32(6):306-310.

11. Kostinov M.P. Novyi preparat dlya lecheniya grippa i ostrykh respiratornykh virusnykh infektsii. Infektsionnye bolezni 2011, 9(4):29-34.

12. Kostinov M.P., Katosova L.K., Ryzhov A.A., Magarshak O.O., Volkov I.K., Es'man V.N. Vliyanie bakterial'nykh vaktsin protiv pnevmokokkovoi i gemofil'noi b infektsii na mikrobnyi peizazh mokroty u detei s khronicheskimi vospalitel'nymi zabolevaniyami legkikh. Russian journal of Immunology. 2004. 9(S1):336.

13. Kostinov M.P., Lukachev I.V., Magarshak O.O., Karpocheva S.V., Vaneeva N.P., Yastrebova N.E. Klinicheskii i immunologicheskii effekty vaktsiny «PNEVMO 23» u detei s bronkhial'noi astmoi. Vaktsinatsiya (informatsionnyi byulleten'). 2004, 2(32):7.

14. Kostinov M.P., Katosova L.K., Ryzhov A.A., Volkov I.K. Sposob profilaktiki obostrenii khronicheskikh vospalitel'nykh zabolevanii legkikh u detei. Patent na izobretenie № 2252784, 2005.

15. Kostinov M.P., Gervazieva V.B., Lukachev I.V. Sposob profilaktiki obostrenii bronkhial'noi astmy. Patent na izobretenie № 2252785, 2005.

16. Kostinov M.P., Protasov A.D., Zhestkov A.V., Polishchuk V.B. Perspektivnye dannye primeneniya pnevmokokkovoi 13-valentnoi kon\"yugirovannoi vaktsiny u vzroslykh patsientov s khronicheskoi bronkholegochnoi patologiei. Pul'monologiya. 2014, 4:57-62.

17. Lukachev I.V., Kostinov M.P., Shabalina S.V. Bronkhial'naya astma i bakterial'naya infektsiya. Epidemiologiya i infektsionnye bolezni. 2003, 3:48-52.

18. Lukachev I.V., Kostinov M.P., Shabalina S.V., Gervazieva V.B., Zhirova S.N. Klinicheskii effekt vaktsinatsii preparatami PNEUMO 23 i ACT-HIB detei, stradayushchikh bronkhial'noi astmoi. Pediatriya. 2005, 3:74-77.

19. Lukachev I.V., Kostinov M.P., Shabalina S.V., Zhirova S.N. Primeneniya vaktsiny «PNEUMO-23» v kompleksnoi terapii detei s bronkhial'noi astmoi. Allergologiya i immunologiya. 2004, 5(1):89-90.

20. Lukachev I.V., Kostinov M.P., Shabalina S.V., Magarshak O.O., Zhirova S.N. Vaktsina «PNEUMO-23» v kompleksnom lechenii detei s bronkhial'noi astmoi. Epidemiologiya i vaktsinoprofilaktika. 2004, 3(16):41-44.

21. Lukachev I.V., Kostinov M.P., Magarshak O.O., Karpocheva S.V. Klinicheskoe techenie bronkhial'noi astmy u detei v protsesse vaktsinatsii preparatom «PNEUMO-23». Detskie infektsii. 2004, 4(9):36-38.

22. Magarshak O.O., Kostinov M.P., Ryzhov A.A., Sukhinin M.V. Pnevmokokkovye vaktsiny i ikh mesto v profilaktike oslozhnenii respiratornykh infektsii i grippa. Pediatriya. 2010, 1:84-86.

23. Magarshak O.O., Kostinov M.P., Krakovskaya A.V., Kozlov V.K., Blagovidov D.A., Polishchuk V.B., Ryzhov A.A., Kostinov A.M. Klinicheskaya effektivnost' protiv gemofil'noi tipa V i pnevmokokkovoi infektsii u detei s khronicheskoi patologiei organov dykhaniya. Pediatriya. 2018, 97(2): 122-129.

24. Markelova E.V., Gushchina Ya.S., Kostinov M.P., Zhuravleva N.V. Kliniko-immunologicheskii effekt vaktsinatsii «PNEVMO 23» detei s atopicheskoi bronkhial'noi astmoi. Zhurn. mikrobiol. 2005, 2:83-85.

25. Markelova E.V., Gushchina Ya.S., Kostinov M.P. Effektivnost' vaktsinatsii «PNEVMO 23» u detei s atopicheskoi bronkhial'noi astmoi. Russian journal of Immunology. 2004, 9(S1):343.

26. Markelova E.V., Gushchina Ya.S., Kostinov M.P., Kassner L.N. Kliniko- immunologicheskie aspekty primeneniya polikomponentnoi pnevmokokkovoi vaktsiny «PNEVMO-23» u detei s atopicheskoi bronkhial'noi astmoi. Metodicheskie rekomendatsii. Vladivostok, 2004.

27. Natsional'naya programma «Bronkhial'naya astma u detei. Strategiya lecheniya i profilaktika». 5-e izdanie. M., 2017.

28. Ot profilakticheskogo k terapevticheskomu effektu vaktsin protiv pnevmokokkovoi i gemofil'noi tipa b infektsii u patsientov s bronkholegochnoi patologiei. M.P. Kostinov, red. M., Obshcherossiiskii fond «Zdorov'e cheloveka», 2007.

29. Petrova T.I., Andreeva N.P., Golubtsova O.I., Kozhevnikova S.L., Kostinov M.P., Karpocheva S.V. Kliniko-immunologicheskaya effektivnost' vaktsinatsii detei s bronkhial'noi astmoi protiv pnevmokokkovoi infektsii. Allergologiya. 2006, 4:27-30.

30. Protasov A.D. Sravnitel'naya otsenka effektivnosti vaktsinatsii protiv pnevmokokkovoi infektsii u patsientov s bronkhial'noi astmoi pri ispol'zovanii 13-valentnoi kon\"yugirovannoi i 23-valentnoi polisakharidnoi vaktsin. Pul'monologiya. 2014, 5:52-56.

31. Ryzhov A.A., Kostinov M.P., Magarshak O.O. Primenenie vaktsin protiv pnevmokokkovoi i gemofil'noi tipa b infektsii u lits s khronicheskoi patologiei. Epidemiologiya i vaktsinoprofilaktika. 2004, 6(19):24-27.

32. Rukovodstvo po klinicheskoi immunologii v respiratornoi meditsine. Pod red. M.P. Kostinova, A.G. Chuchalina, M., ATMOSFERA, 2016.

33. Solov'eva I.L., Kostinov M.P., Kusel'man A.I. Osobennosti vaktsinatsii detei s izmenennym premorbidnym fonom protiv gepatita V, kori, epidemicheskogo parotita. Ul'yanovsk, UlGU, 2006.

34. Solov'eva I.L., Kusel'man A.I., Kostinov M.P., Anokhina E.V. Primenenie immunomoduliruyushchikh preparatov v podgotovke detei k vaktsinatsii. Allergologiya i immunologiya. 2007, 8(2):206- 208.

35. Sizonenko A.L., Beniova S.N., Kostinov M.P., Markelova E.V., Taranova S.V. Immunologicheskii effekt vaktsinatsii «Pnevmo 23» detei s nositel'stvom Streptococcus pneumonia. Meditsinskaya immunologiya. 2009, 11(2—3):289-292.

36. Tatochenko V.K., Ozeretskovsii N.A. Immunoprofilaktika 2018. Moskva, 2018.

37. Chuchalin A.G., Bilichenko T.I., Osipova G.L., Kurbatova E.A., Egorova N.B., Kostinov M.P. Vaktsinoprofilaktika boleznei organov dykhaniya v ramkakh pervichnoi mediko-sanitarnoi pomoshchi naseleniyu. Klinicheskie rekomendatsii. Pul'monologiya. Prilozhenie. 2015, 2(25):1-19.

38. Chuchalin A.G., Ametov A.S., Kostinov M.P., Briko N.I., Snegova N.F., Galitskaya M.G., Sovremennye podkhody k vaktsinoprofilaktike pnevmokokkovoi infektsii u vzroslykh patsientov grupp riska. Endokrinologiya: novosti, mneniya, obuchenie. 2013, 1:85-88.

39. Chebykina A.V., Kostinov M.P., Magarshak O.O. Otsenka bezopasnosti i effektivnosti vaktsinatsii protiv grippa patsientov s bronkhoobstruktivnym sindromom. Epidemiologiya i vaktsinoprofilaktika. 2010, 6(55):50-53.

40. Chebykina A.V., Kostinov M.P. Postvaktsinal'nyi immunitet protiv grippa u patsientov s khronicheskoi bronkholegochnoi patologiei. Zhurn. mikrobiol. 2011, 4:76-80.

41. Chebykina A.V., Andreeva N.P., Petrova T.I., Kostinov M.P., Ryzhov A.A., Protasov A.D. Novye vozmozhnosti profilaktiki grippa u patsientov s khronicheskimi zabolevaniyami organov dykhaniya. Russkii meditsinskii zhurnal. 2010, 18(24):1473-1476.

42. Jianping H., Xin F., Changshun L. et ai. Assessment of effectiveness of Vaxigrip. Vaccine. 1999, 17:57-58.

43. Odelin M., Pozzetto B., Aymaed M. et al. Role of influenza vaccination inthe elderly during an epidemic of A/H1N1 virus in 1998—1999: clinical andserological data. Gerontology. 1999, 39:109-116.